بررسی شاخص کیفیت ‌زندگی در استان‌های کشور(1388- 1382)، دکتر سید مرتضی افقه، دکتر حسن فرازمند، روزبه کردونی، مهرناز مع‌الحق فرد

بحث کیفیت زندگی به تازگی در ادبیات توسعه پایدار و برنامه‌ریزی توسعه اجتماعی و مباحث اقتصاد نوین مطرح شده و جایگاه ویژه‌ای یافته است. از این رو، شناخت، اندازه‌گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده محققان، برنامه‌ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است؛ به طوری که در طول سه دهه اخیر کیفیت زندگی به عنوان جانشینی برای رفاه مادی در نظر گرفته شده است. شاخص کیفیت زندگی به عنوان ترکیبی از چند متغیر متفاوت اقتصادی، اجتماعی، بهداشتی و شرایط محیطی در نظر گرفته می‌شود که غالباً از طرق گوناگونی بر توسعه انسانی و اجتماعی در سطح فردی و جامعه اثر می‌گذارد. از این رو این شاخص می‌تواند به عنوان ابزاری نیرومند در برنامه‌ریزی‌های توسعه‌ای در یک جامعه بکار گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع و عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی، هدف از این مطالعه ساخت شاخص مرکب کیفیت زندگی و مقایسه وضعیت‌ این شاخص در استان‌های کشور در طول دوره زمانی 1388-1382 می‌باشد. به‌این منظور سعی شده است با استفاده از ترکیب روش‌های تحلیل عاملی و تاکسونومی‌ عددی، شاخص کیفیت زندگی در استان‌های کشور محاسبه و رتبه‌بندی شود. نتایج حاصل نشان می‌دهد که در طول دوره مورد بررسی استان تهران به عنوان مرفه‌ترین استان کشور با فاصله زیاد نسبت به سایر استان‌ها مطرح شده است. استان‌های آذربایجان شرقی و اصفهان بهبود نسبی در سطح کیفیت زندگی داشته‌اند این در حالی است که استان‌های لرستان، ایلام و (بیش از همه) سیستان و بلوچستان کاهش سطح کیفیت زندگی داشته‌اند.